Διαταραχή πανικού ή Κρίσεις Πανικού

Η διαταραχή πανικού είναι μια κατάσταση διαφορετική από τον συνηθισμένο φόβο ή τις αγχώδεις αντιδράσεις σε στρεσογόνα γεγονότα. Πρόκειται για μια σοβαρή ψυχική νόσο που μπορεί να χτυπήσει χωρίς λόγο ή προειδοποίηση, προκαλώντας έντονη δυσφορία και φόβο. Τα συμπτώματα της διαταραχής πανικού περιλαμβάνουν ξαφνικές επιθέσεις φόβου και έντονης νευρικότητας. Συνοδεύονται από σωματικά συμπτώματα όπως εφίδρωση, ταχυκαρδία, δύσπνοια, ζάλη, ναυτία, αίσθημα πνιγμού, πόνο στο στήθος και τρέμουλο. Κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης πανικού, η αντίδραση στην αντιλαμβανόμενη απειλή είναι δυσανάλογη προς την πραγματική κατάσταση, η οποία συνήθως δεν είναι απειλητική.

Οι επιθέσεις πανικού είναι τόσο έντονες που μπορούν να προκαλέσουν φόβο απώλειας ελέγχου ή ακόμα και θανάτου. Οι πάσχοντες από διαταραχή πανικού μπορεί να αισθάνονται αποκομμένοι από την πραγματικότητα ή από τον εαυτό τους, ένα φαινόμενο γνωστό ως αποπροσωποποίηση. Με την πάροδο του χρόνου, το άτομο που πάσχει από διαταραχή πανικού αναπτύσσει έναν συνεχή φόβο ότι θα πάθει ακόμη μία προσβολή πανικού. Αυτός ο φόβος ονομάζεται αγχώδης αναμονή ή προσμονή, και μπορεί να επηρεάσει δραματικά την καθημερινή λειτουργικότητα και δραστηριότητες του ατόμου, μειώνοντας σημαντικά την γενική ποιότητα της ζωής του.

Πολλές φορές, οι ασθενείς με διαταραχή πανικού αποφεύγουν καταστάσεις ή μέρη όπου πιστεύουν ότι μπορεί να πάθουν κρίση πανικού, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αγοραφοβία. Η αγοραφοβία είναι ο φόβος και η αποφυγή μέρη ή καταστάσεων όπου η διαφυγή μπορεί να είναι δύσκολη ή αμήχανη, ή όπου δεν θα υπάρχει βοήθεια σε περίπτωση κρίσης πανικού. Ως αποτέλεσμα, πολλοί ασθενείς μένουν κλεισμένοι στο σπίτι φοβούμενοι την επόμενη κρίση πανικού.

Η διαταραχή πανικού μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση. Η πρώτη επίθεση συνήθως συμβαίνει χωρίς προφανή λόγο, κάτι που την κάνει ιδιαίτερα τρομακτική για το άτομο. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν μια μόνο επίθεση και να μην ξαναεμφανιστεί, αλλά για άλλους, οι επιθέσεις επαναλαμβάνονται και γίνονται χρόνιες. Η συχνότητα και η ένταση των επιθέσεων μπορεί να ποικίλει, και ο φόβος μιας επικείμενης επίθεσης μπορεί να είναι τόσο ισχυρός που να επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής του ατόμου.

Η αιτία της διαταραχής πανικού δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά ερευνητές πιστεύουν ότι είναι ένας συνδυασμός γενετικών, βιολογικών, περιβαλλοντικών και ψυχολογικών παραγόντων. Οικογενειακό ιστορικό διαταραχών άγχους, σοβαρό άγχος ή τραυματικά γεγονότα στη ζωή, αλλαγές στον εγκέφαλο και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχής πανικού.

Η διαταραχή πανικού μπορεί να αντιμετωπιστεί και να διαχειριστεί με διάφορους τρόπους. Η ψυχοθεραπεία, ιδίως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), έχει αποδειχθεί ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στη θεραπεία της διαταραχής πανικού. Η CBT βοηθά το άτομο να κατανοήσει τους μηχανισμούς των επιθέσεων πανικού, να αναγνωρίσει τα πρότυπα σκέψης που προκαλούν άγχος και να αναπτύξει στρατηγικές για την αντιμετώπιση και διαχείριση των συμπτωμάτων.

Επιπλέον, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι χρήσιμη στη διαχείριση των συμπτωμάτων της διαταραχής πανικού. Οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) και οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης (SNRIs) είναι συνήθεις κατηγορίες φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της διαταραχής πανικού. Άλλα φάρμακα, όπως τα βενζοδιαζεπίνες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από τα συμπτώματα, αλλά δεν συνιστώνται για μακροχρόνια χρήση λόγω του κινδύνου εξάρτησης.

Η εκπαίδευση για την διαταραχή πανικού και η ενημέρωση του ατόμου για την κατάσταση του μπορεί επίσης να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των επιθέσεων πανικού. Οι ομάδες υποστήριξης και η συμμετοχή σε κοινότητες όπου μπορούν να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με άλλους που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του αισθήματος μοναξιάς και απομόνωσης.

Η αλλαγή στον τρόπο ζωής μπορεί επίσης να παίξει ρόλο στη διαχείριση της διαταραχής πανικού. Η τακτική σωματική άσκηση, οι τεχνικές χαλάρωσης όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός, η υγιεινή διατροφή και η αποφυγή της καφεΐνης και του αλκοόλ μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των συμπτωμάτων άγχους. Η σωστή ρύθμιση του ύπνου και η διαχείριση του στρες είναι επίσης σημαντικές για τη γενική ψυχική υγεία.

Η διαταραχή πανικού μπορεί να είναι μια εξουθενωτική κατάσταση, αλλά με την κατάλληλη θεραπεία και υποστήριξη, πολλοί άνθρωποι μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική και παραγωγική ζωή. Η αναζήτηση βοήθειας και η προθυμία να ακολουθήσει κανείς τα προγράμματα θεραπείας είναι καίριας σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση της διαταραχής. Η κατανόηση ότι δεν είναι μόνοι τους και ότι η βοήθεια είναι διαθέσιμη μπορεί να προσφέρει μεγάλη ανακούφιση στους πάσχοντες.

Διαταραχής Πανικού – Πριν την επίσκεψη στον ψυχίατρο

Λόγω της φύσης της διαταραχής ο ασθενής πριν προσέλθει στον ψυχίατρο, θα πρέπει τουλάχιστον μία φορά να έχει κάνει πρόσφατο καρδιολογικό (καρδιογράφημα ή τεστ κοπώσεως)  και  θυρεοειδικό έλεγχο ( αιμοτολογικό έλεγχο θυρεοειδικών ορμονών), ούτως ώστε να αποκλείστει τυχόν πρόβλημα της καρδιάς  ή υπερλειτουργίας θυρεοειδούς (αυτές οι δύο κλινικές οντότητες  μπορεί να εμφανίσουν παρόμοια συμπτωματολογία).

Τα κύρια συμπτώματα της Διαταραχής πανικού μπορεί να είναι:

• Ένας φόβος που έχετε χάσει τον έλεγχο ή πρόκειται να πεθάνει
• Μούδιασμα στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών
• Έντονη αίσθηση του φόβου
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Έντονος πόνος στην καρδιά ή βάρος στο στήθος
• Αίσθημα πνιγμού
• Ζάλη ή αίσθημα λιποθυμίας
• Εφίδρωση
• Ναυτία ή τάση για έμετο
• Ρίγη ή εξάψεις

Συνοψίζοντας, η διαταραχή πανικού είναι μια σοβαρή ψυχική νόσος που χαρακτηρίζεται από ξαφνικές και επαναλαμβανόμενες επιθέσεις έντονου φόβου και άγχους. Επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα και μειώνει την ποιότητα ζωής, αλλά με την κατάλληλη θεραπεία και υποστήριξη, μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά. Οι πάσχοντες πρέπει να αναζητήσουν βοήθεια και να ακολουθήσουν τις θεραπείες που είναι διαθέσιμες για να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και να αντιμετωπίσουν με επιτυχία την διαταραχή πανικού.